Grote bonte specht - Elwin van der Kolk

Grote bonte specht

Great spotted woodpecker
Dendrocopos major
Picidae

De grote bonte specht is de meest algemene specht in Vlaanderen. En ook een van de meest herkenbare: met zijn zwart-witte verenkleed en rode broek valt hij meteen op.

Grootte
23 - 26 cm - spanwijdte: 38 - 44 cm
Gewicht
60 - 110 gram
Levensverwachting

gemiddeld 5 tot 7 jaar, maximaal 11 jaar

Favoriete maaltijd

verlekkerd op insecten, schakelt in de winter over op zaden en noten

Burgerlijke staat

elk jaar een andere partner, maar strikt monogaam tijdens het broedseizoen

Status
Algemeen
Woonplaats

 bij voorkeur gevarieerde bossen, maar ook thuis in parken en tuinen

Verleiding

het betere hak- en drumwerk

Hoe herken je de grote bonte specht?

  • zwarte bovendelen met twee grote, witte ovale schoudervlekken
  • spierwitte buik, ongestreepte flanken
  • dieprode broek (anaalstreek)
  • zwarte kruin, mannetjes hebben rood achterhoofd, vrouwtjes een volledig zwart
Grote bonte specht - Elwin van der Kolk

Het geluid van de grote bonte specht

De onmiskenbare ‘kiek’-roep en korte, razendsnelle roffel van de grote bonte specht zijn vaak te horen in gevarieerde bossen, parken en tuinen. 
 

Beluister hier

Andere spechten

De grote bonte specht lijkt best hard op de middelste en kleine bonte specht. Wie goed kijkt, ziet echter enkele duidelijke verschillen.

  • De middelste bonte specht heeft een grotere rode ‘muts’ en zijn zwarte koptekening loopt niet tot aan zijn nek en snavel.
  • De kleine bonte specht heeft nooit een rode broek aan en doet zijn naam alle eer aan, want hij is zichtbaar kleiner dan zijn neven: met zijn 14 - 16 cm is hij maar net zo groot als een vink.
  • De grote bonte bonte specht is ook de enige van de drie bonte spechten met volledig witte flanken, de twee neefjes hebben een gestreepte flank. 

Hoe leeft de grote bonte specht

Wat eet de grote bonte specht?

De grote bonte specht eet vooral insecten(larven) en schakelt in de winter over op verschillende boomzaden (vooral van dennen- en sparrenappels), noten (hazelnoot, okkernoot, beuk, haagbeuk) en in mindere mate eikels. In die periode zijn ze wel eens te gast op de voedertafel in de tuin. In de zomer eet hij soms ook eieren en rooft hij jonge vogels uit nesten.
 

Grote bonte specht - vrouw - Luc Meert
Luc Meert
Grote bonte specht - vrouw - Wouter Cardoen
Wouter Cardoen

Hoe plant de grote bonte specht zich voort?

Het mannetje van de grote bonte specht heeft een wel zeer ijverige manier om zijn partner te verleiden: hij trommelt zijn snavel 10 tot 20 keer per seconde tegen hol hout. Dit dient om een vrouwtje te wijzen op zijn aanwezigheid, maar ook om zijn territorium te markeren. Vrouwtjes gaan soms even terug trommelen om zich kenbaar te maken wanneer ze het territorium van een mannetje betreden.

Grote bonte spechten hakken hun nestholtes uit in bomen, bij voorkeur in zachte houtsoorten als berk. Gemiddeld doen ze daar 14-25 dagen over. Zowel mannetjes als vrouwtjes helpen mee. Een nestholte wordt maar zelden opnieuw gebruikt, meestal hakken ze elk jaar een nieuw nest uit. Hun oude nesten zijn dan wel bruikbaar voor andere soorten, zoals de boomklever. Grote bonte spechten maken het hun jongen niet meteen comfortabel: ze leggen hun witte eieren gewoon op het hout in de nestholte. Met een broedduur van ongeveer 10 dagen en de daaropvolgende 3 weken waarin de jongen in het nest opgroeien zit er ongeveer een maand tussen eileg en het uitvliegen van de jongen.
 

Beelden

Grote bonte specht met roodborst - Marc Dauwe
Marc Dauwe
+12
Grote bonte specht - vrouw - Wouter Cardoen
Wouter Cardoen
+11
+10
Grote bonte specht - man - Wouter Cardoen
Wouter Cardoen
+9
Grote bonte specht - vrouw - Luc Meert
Luc Meert
+8
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • In het volksgeloof geloofden mensen dat een roepende specht regen voorspelt. ‘Kiet-kiet’ lijkt inderdaad als twee druppels op ‘giet-giet’. 
  • Zeven meter of 20 keer per seconde: zo snel kan een grote specht met zijn snavel tegen een boom tikken. Een mens krijgt al hoofdpijn bij de gedachte, een specht heeft daar hoegenaamd geen last van. Tussen de snavel en het voorhoofd zit namelijk een sponsachtige beschermlaag. Die vangt trillingen op, waardoor ze niet doordringen tot de hersenen.
  • Het hoeft trouwens niet per se een boom te zijn waar ze tegen gaan drummen. Zolang het maar een hol object is dat zijn klanken goed over het territorium verspreidt is de grote bonte specht dik tevreden: een holle boom, maar evenzeer een lataarnpaal kan hiertoe dien.
  • Spechten hebben een typische golfvlucht, waarbij ze zich tijdens het vliegen over grotere afstanden telkens wat laten zakken om zich dan weer op te trekken. Dit vormt een diep golvende beweging. Ook andere zangvogels kunnen dit vlieggedrag vertonen, maar bij spechten is dit het meest opvallend.
  • Een veel voorkomende fout is de misse identificatie van jonge grote bonte spechten. Wanneer een jong net het nest heeft verlaten, heeft die een grote rode pet op het hoofd… net als de middelste bonte specht. Op dat punt kan het helpen om naar de tekening op de kop (meer zwart bij grote bonte specht) en de streping op de buik (middelste bonte specht heeft strepen op de flanken) te kijken. Oppassen geblazen dus!

Waar vind je de grote bonte specht?

Wie tussen begin februari en midden april vroeg in de ochtend op wandel gaat in het bos, heeft een goede kans om een roffelende of roepende grote bonte specht te horen. Wil je hem ook te zien krijgen? Dan ben je het best af voordat de bomen weer bladeren krijgen.
 

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Kom deze soort veel voor?

De grote bonte specht is onze meest algemene spechtensoort.
 

Natuurgebieden

Alle natuurgebieden
Icoon - Vogelhut

Vogels voederen in elk seizoen

Vogels gebruiken het voedsel dat je aanbiedt als aanvulling op wat ze in de natuur vinden. In elk seizoen mag je vogels voederen. Voorzie het hele jaar door kruimels en fruit, aangevuld met een goede voedertafelmix die aansluit bij het seizoen.

Hoe voeder je tuinvogels, en wie eet wat?

PS: zet ook drinkwater klaar!

Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de grote bonte specht

Wat kan jij doen?

Vanaf de herfst schakelt de grote bonte specht over van een insectendieet naar een noten- en zadenmenu. Heb je dennen, hazelaars of walnoten in de tuin staan, dan kan je een grote bonte specht op bezoek krijgen. In de winter is hij ook een regelmatige gast op de voedertafel. De grote bonte specht is verlekkerd op vetbollen. Vet uitgesmeerd op een ruwe boomschors of opgehangen in een halve kokosnoot zijn voltreffers. Ook ongezouten pinda’s zijn erg in trek, zeker wanneer die worden verstopt in een houtblok waarin enkele gaten werden geboord. De grote bonte specht broedt zelden in nestkasten, ze hakt liever zelf haar nesthol.

 

Wat doet Natuurpunt?

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Activiteiten