Spot de helden van de velden

Wist je dat veel dieren en planten die je in de boerennatuur vindt, er pas zijn gekomen toen de mens hier aan landbouw begon te doen? Het typische, Vlaamse landschap van kleine akkers en graslanden, omringd door hagen, kwam er pas toen mensen gewassen verbouwden en hun kuddes lieten grazen, zo’n 7000 jaar geleden.

Die nieuwe landschappen trokken nieuwe dieren en planten aan, die zich vroeger op hele andere plekken ophielden. Op akkers bijvoorbeeld, verschenen plantjes als de korenbloem en de klaproos. Die ‘pioniersplanten’ houden ervan om te groeien op vaak geploegde bodems.

Ook vogels pasten zich aan en verhuisden van steppes en heiden naar akkers. De grauwe gors en de veldleeuwerik vonden in het akkerland een uitstekende thuis: ze vonden er voedsel en broedden er tussen het graan of de bieten. Voormalige moerasbewoners, zoals de grutto en kievit, settelden zich in de natste boerenweides. Op onverharde landwegels konden patrijzen stofbaden nemen en boerenzwaluwen, die hun nesten oorspronkelijk tegen rotswanden bouwden, weken dan weer uit naar koeienstallen, die wemelden van de insecten: de perfecte plek om een nest hongerige jongen groot te brengen. Zo raakten bepaalde soorten onlosmakelijk verbonden met het boerenerf en werden ze welkome medebewoners die voor landbouwers elk jaar weer de lente aankondigden.

AKKERVOGELS ÉN BOEREN HEBBEN HET MOEILIJK

Dieren en planten die in de boerennatuur hun thuis vonden, hebben het vandaag niet makkelijk. In een versnipperde en dichtbevolkte regio als Vlaanderen wordt landbouw steeds intensiever. Boeren maken hun kavels groter en kiezen steeds vaker voor intensieve teelten als aardappelen, maïs of groenten. Ze worden daarbij vaak gedreven door lage voedselprijzen.
Het resultaat is dat amper plaats en voedsel rest voor soorten die ons landschap al sinds mensenheugenis kleuren. Akkervogels kunnen het ritme van een landbouw in evolutie niet meer aan en verdwijnen aan een schrikbarend tempo. Net als de boeren zelf: elke dag zijn er vier die het voor bekeken houden. Die prachtige boerenstiel en verrassend rijke boerennatuur hebben een duw in de rug nodig. Dat kan alvast door ze te koesteren. Komende zondag organiseren vrijwilligers van Natuurpunt samen met lokale boeren de Dag van de Boerennatuur. Die dag kan je ontdekken wat er leeft en bloeit op het platteland en hoe landbouwers zich inzetten om akkervogels een
handje te helpen.

Afbeelding

Dit project werd gefinancierd met de steun van de Europese Commissie. De verantwoordelijkheid voor deze publicatie ligt uitsluitend bij de auteur; de Commissie kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het gebruik van de informatie die erin is vervat.

www.dagvandeboerennatuur.be