Image
Steenhommel - Mannetje - Chantal De Schepper

Steenhommel

Red-tailed bumblebee
Bombus lapidarius
Apidae

De steenhommel is een veelvoorkomende bestuiver, en komt vaak voor in verschillende habitats. Hierdoor is het een zeer belangrijke bestuiver voor verschillende plantensoorten. Verder is het een hommelsoort die niet schuwt van harde wind.

Grootte
Werksters: 1,2 cm Mannetje: 1,2 cm Koningin: 1,7 cm
Gewicht
0,2 g
Levensverwachting

Minder dan 1 jaar

Favoriete maaltijd

Stuifmeel en nectar van witte klaver 

Burgerlijke staat

Leeft in kolonie, sociale hommel

Status
Algemeen
Woonplaats

In muizennesten onder wortels of stenen of bovengrond in nestkastjes

Karakter

Hardwerkend, sociaal en aanpasbaar

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de steenhommel

  • Koninginnen en werksters zijn volledig zwart behaard op kop, borststuk en achterlijf en hebben een vuurrode achterlijfspunt.
  • Mannetjes hebben naast het rode achterlijfspunt ook nog een gele band vooraan op het borststuk en vooraan op het achterlijf

De steenhommel kent een karakteristieke kleurencombinatie. Koninginnen en werksters zijn immers volledig zwart behaard op kop, borststuk en achterlijf en hebben een vuurrode achterlijfspunt.

Mannetjes steenhommel hebben naast het rode achterlijfspunt ook nog een gele band vooraan op het borststuk en vaak ook enkele haren achteraan op het borststuk. Ze hebben ook vaak gele haren op de kop en zijn te verwarren met mannetjes van de weidehommel (Bombus pratorum). Deze hebben echter meer gele banden. 

Steenhommel - Mannetje - Chantal De Schepper
Steenhommel - Vrouwtje - Chantal De Schepper

Deze soort lijkt op

  • Weidehommel (Bombus pratorum)
  • Grashommel (Bombus ruderarius)
  • Rode koekoekshommel (Bombus rupestris)

Hoe leeft de steenhommel?

Wat eet de steenhommel?

De koninginnen van steenhommel worden vrij vroeg in de lente actief. Je vindt ze dan ook vaak op paardenbloem, rode klaver en dovenetels waar ze nectar en stuifmeel verzamelen.  

Werksters zijn dan weer erg vaak aan te treffen op knoopkruid, witte klaver, gewone rolklaver, muurpeper, rode klaver en diverse composieten waaronder verschillende distelsoorten, waar ze nectar en stuifmeel verzamelen.

Mannetjes tenslotte drinken vaak nectar op knoopkruid, speerdistel, korenbloem, jakobskruiskruid en wilde marjolein. 

Afbeelding
Witte Klaver
Koen Joris

Hoe plant de steenhommel zich voort?

In een steenhommelkolonie worden in juli en augustus de hommels geboren die instaan voor de voortplanting. De mannetjes en de toekomstige koninginnen paren wanneer de herfst begint. Na het paren sterven bijna alle hommels, inclusief de koningin, enkel de jonge bevruchte koninginnen niet. Deze overwinteren om in het voorjaar hun eigen kolonie te stichten. De koningin begint in maart met de bouw van het nest en legt eieren die binnen 3 tot 5 dagen uitkomen. De larven worden gevoed door de koningin, die het stuifmeel en nectar verwerkt en uitbraakt voor de larven. Na twee weken worden de larven volwassen en worden de eerste werksters geboren. Zij helpen de koningin met het voeden van de kolonie door stuifmeel binnen te brengen.

Icon

Wist je dat?

  • De kolonies van een Steenhommel tot wel 300 werksters kan bevatten. 

De steenhommel een korte tong heeft, waardoor hij liever de voorkeur geeft aan witte klaver in plaats van rode klaver vanwege de kortere bloembuizen.

Doe mee met de Insectenzomer

Waar vind je de steenhommel?

Nesten worden zowel op als onder de grond gemaakt. Je vindt ze vaak terug onder stenen, in oude muizennesten, nestkastjes en in spouwmuren. De kolonies zijn middelgroot met 100-300  werksters. Steenhommels vind je vaak terug in open landschappen.

Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Komt deze soort veel voor?

De Steenhommel is een algemene tuinsoort. Ze komt voor in allerlei biotopen, onder andere bossige omgeving of open gebied, zowel buiten als in stedelijke gebieden. 

Icon
Icoon_Groot - Verleiding

Help de steenhommel

Wat kan jij doen? 

In je tuin en omgeving kan veel gedaan worden om de steenhommel net dat beetje extra te bieden. Ze houden wel wat van een wildere tuin met hier en daar een hoekje of holletje waar ze een kolonie kunnen opstarten en uitbouwen. Maar natuurlijk zijn het vooral bloeiende planten doorheen het jaar waar de steenhommels nood aan hebben. 
Heel wat hommels verkiezen rode klaver omwille van haar dieperliggende nectar, maar steenhommels zijn vooral gek op witte klaver.  
Zorg daarnaast voor een ondiepe waterbron waar ze kunnen drinken.

Activiteiten