Natuurherstel in Altenbroek

Natuurherstel in Altenbroek

Het natuurgebied Altenbroek is een dallandschap. In wat ooit een licht hellende hoogvlakte was, hebben de Maas en haar bijriviertjes een aantal brede, V-vormige dalen met een vlakke dalbodem uitgesleten. Een proces dat miljoenen jaren duurde... De fauna doet ook zuiders aan. 

Om de natuur in dit gebied te herstellen en diverse soorten en vegetaties de optimale kansen te geven om zicht goed te ontwikkelen werden de voorbije jaren diverse inrichtingsmaatregelen uitgevoerd in Altenbroek. Deze inrichtingswerken passen zowel in het beheerplan van het gebied als in de IHD doelstellingen.

PSN Altenbroek – 2020-2024

In dit natuurherstelproject werden diverse maatregelen uitgevoerd in Altenbroek om de natuurkwaliteit te verbeteren. Het doel van het project was om de kwaliteit van de graslanden en kalkrijke boshabitats te verbeteren, de populatie grauwe klauwier uit te breiden en een stabiele populatie van de vroedmeesterpad te creëren.

De belangrijkste acties in dit project waren

• Verschralen van graslanden door afgraven of uitmijnen

Veel graslanden in het gebied bevatten te veel voedingsstoffen, vooral fosfaat. Om de hoeveelheid fosfaat in de grond te verminderen werd de bovenste laag van de bodem afgegraven of werden de graslanden uitgemijnd. Op sommige plaatsen kwam de kalkrijke ondergrond aan de oppervlakte, wat goed is voor de ontwikkeling van bijzondere planten.

• Verbeteren leefgebied vroedmeesterpad

De vroedmeesterpad heeft het moeilijk in het gebied. Dit komt doordat er te weinig geschikte plekken zijn om zich voort te planten, de verschillende poelen niet goed met elkaar verbonden zijn en er te weinig leefgebied is. Om dit te verbeteren, zijn bestaande poelen geruimd en zijn er nieuwe bakken geplaatst die de vroedmeesterpad kan gebruiken om zich voort te planten. Ook zijn de omliggende graslanden en een groeve zo ingericht dat er meer geschikt leefgebied is ontstaan voor de vroedmeesterpad.

• Plaatsen van nieuwe afsluitingen

Er zijn nieuwe afsluitingen geplaatst om het beheer met schapen en runderen beter te kunnen uitvoeren.

• Daarnaast werden diverse acties ondernomen om habitats te herstellen en het leefgebied van de grauwe klauwier te verbeteren: verwijderen van exoten, aanpak van houtkanten,…

Deze herstelwerken worden uitgevoerd met de steun van de Vlaamse Overheid (het Agentschap Natuur en Bos) en PDPO

LIFE+ Pays Mosan

Het LIFE-project “Pays mosan” heeft het herstel van een mozaïek van bedreigde biotopen en soorten binnen het bekken van de Maas en haar zijrivieren tussen de Ardennen en Maastricht als centrale doelstelling. Om dit te bereiken en de duurzame samenhang tussen de herstelde habitats te verzekeren, hebben partners uit Wallonië, Vlaanderen en Nederland ervoor gekozen om hun krachten te bundelen in 1 internationaal LIFE-project. In Altenbroek werden diverse natuurherstelwerken uitgevoerd in het kader van dit project. meer info: LIFE Pays Mosan

PSN Altenbroek – 2019-2021

De ontwikkeling van een boszoom onderaan het Bovenhout heeft als doel om het leefgebied voor de hazelmuis herstellen. Aan de bosrand werden knotbomen geknot, esdoornen verwijderd, struiklagen verwijderd en een raster geplaatst. Tussen het oude raster (dat blijft staan) en het nieuwe raster kunnen dan makkelijker bramen, bosrank en kamperfoelie ontwikkelen. Heel wat heischrale soorten blijken te kiemen of uit te groeien. Veelbloemige veldbies, mannetjesereprijs, fraai hertshooi, boswederik, bleke zegge zijn er veelvuldig te vinden. Op onderstaande foto kan men het naar binnengeplaatste raster zien.

Door omvorming van houtkanten naar een ijl struweel werd als broedhabitat voor de grauwe klauwier geschikt gemaakt. Dit gebeurde op 3 verschillende locaties:
- Houtkant Voerenberg 370 meter lang
- Houtkant bij Noor: 250 meter lang
- Houtkant Vitchen: 210 meter lang

Sterk vergelijkbaar was het herstelbeheer van een oude ‘holle weg’. Dergelijk steile taluds zijn erg geliefd door de argusvlinder die in Altenbroek een van de laatste relictpopulatie in Vlaanderen heeft. Knotbomen (vnl. essen) werden geknot en loofhout en struwelen werden afgezet tot op maaiveld en dit oevre een lenget van 110 m.

Samen met de uitgevoerde werken aan de houtkanten heeft dit in het broedseizoen 2020 en 2021 gezorgd voor een geschikt broedbiotoop voor de grauwe klauwier.

Op de Snauwenberg en op de Juffrouwendries werden tenslotte de laatste exoten uit het gebied verwijderd. De gewone esdoorn, die zich hier als invasief gedraagt, werd gereduceerd. De behandelde oppervlakte is 3,3 ha groot.

De uitgevoerde dunning heeft een goed tijdelijk biotoop gezorgd voor de vroedmeesterpad.
Nu blijkt dat de poel op de Snauwenberg een van de laatste stronghold is van deze soort moet mogelijk gekozen worden om deze flank nog meer en blijvend open te maken.

Zo werd op Meuleberg de verruiging teruggedrongen. En rij oude haagbeuken langs de perceelsrand werd opnieuw geknot. In de perceelsrand werd ook het meidoornstruweel gedeeltelijk opengemaakt. De bosranden werden aangepakt door middel van het snoeien van bomen en takken en struiken.  Op de graften werd het struweel verwijderd. Een voormalige akker werd maaiklaar gemaakt. Ten slotte werden 2 schapenrasters geplaatst met inbegrip van een vangkraal.

Al deze maatregelen zorgen mee voor een verdere kwaliteitsvolle ontwikkeling van graslandcomplexen.

In deelgebied Komberg werd het middelhout beheer terug in ere hersteld. Hiervoor werd een groot deel van de onderetage en deel van de jonge bomen gekapt. Zo kan het aanwezige boshabitat (9110) zich verder gunstig ontwikkelen.

De uitgevoerde beheerswerken hebben ook een gunstig effect op de beoogde habitatsoorten grauwe klauwier, vroedmeesterpad, hazelmuis en diverse vleermuissoorten.

De werken werden uitgevoerd in 2020 (Meuleberg) en het voorjaar van 2021 (Komberg).

Deze herstelwerken worden uitgevoerd met de steun van de Vlaamse Overheid (het Agentschap Natuur en Bos) en ELFPO.

LIFE Hélianthème

meer info: LIFE Hélianthème

Bezoekersinfo

Praktische info en wandelkaartjes vind je hier