Nieuws

Er is (terecht) heel wat aandacht voor de impact van klimaatverandering op bossen. Maar die hebben ook te lijden onder stikstofdepositie. In alle Vlaamse bossen worden de kritische stikstofdrempels nog overschreden. Wat zijn daar de gevolgen van voor flora en fauna?

Natuurpunt beheert in heel Vlaanderen 25.000 ha natuurgebieden die allemaal enorm te lijden hebben onder een overdosis stikstof. Planten die van stikstof houden, zoals grassen, brandnetels en bramen, groeien extra hard waardoor de biodiversiteit erop achteruit gaat. Daardoor moeten onze vrijwillige beheerteams meer maaien en intensiever beheren, maar het is dweilen met de kraan open. Al die inspanningen wegen ook op de draagkracht van de vrijwilligers. De stikstofkraan moet dicht!

In Vlaanderen leven we in één van de dichtstbevolkte regio’s van de wereld. De druk op onze natuur is dan ook enorm. Veel leefgebieden verdwenen door landinname en intensief gebruik voor bewoning, industrie, landbouw en verkeer. Het nog aanwezige natuurareaal, met de zeldzamere soorten voorop, moest echter zelf ook zwaar inboeten aan kwaliteit door externe factoren. Stikstof is hierin een belangrijke speler! In dit laatste natuurbericht in onze tiendelige reeks zetten we alles nog eens op een rijtje.

De Vlaamse regering beslist eind dit jaar – eindelijk - over een definitieve regeling om onze enorme stikstofuitstoot (vooral door veeteelt, verkeer en industrie) drastisch te verlagen. Vlaanderen is stikstofkampioen in Europa, waarbij de stikstof als een stolp boven Vlaanderen hangt en onze natuur én gezondheid bedreigt. Daarom start Natuurpunt met een 10-delige stikstof-reeks om de impact op natuur beter zichtbaar te maken.  

Heide vormt een bijzonder leefgebied. Tientallen soorten planten en dieren vinden we enkel in heiden terug. Die flora en fauna is al eeuwenlang aangepast aan bijzonder voedselarme omstandigheden. Daardoor zijn ze bijzonder kwetsbaar voor overmatige stikstofhoeveelheden. Hieronder duiden we op welke manieren stikstof de heide(soorten) onder druk zet.

Graslanden vormen in Vlaanderen bijzondere leefgebieden. We vinden ze in verschillende types: van bloemrijke hooilanden met margrieten, tot vochtige graslanden met orchideeën of, hier en daar, kalk- en heischrale graslanden. Die verschillende graslandtypes herbergen een enorme soortenrijkdom, die we moeten koesteren. Daarom werden er ook voor die graslanden Europese natuurdoelen opgesteld. Helaas kreunen die ook onder de stikstoflast. Een beknopt overzicht.

Jonge bevers gaan nu op zoek naar een eigen stek. Het uitgelezen moment ons grootste knaagdier te spotten. Maar hoe zie je het verschil tussen zwemmende bevers, muskusratten, beverratten en de zeldzame otters? Niels Desmet van de Zoogdierenwerkgroep legt uit hoe je de lookalikes uit elkaar kan houden.

Rankende helmbloem komt de laatste decennia spectaculair veel meer voor dan vroeger. Wanneer je haar huidige verspreiding vergelijkt met de kaarten van ammoniakdepositie, dan zie je opvallende overeenkomsten. We kunnen stellen dat rankende helmbloem een indicator is voor teveel stikstof.