Zeepaddenstoelen kleuren het strand blauw

Opvallend beeld op het Noordzeestrand de voorbije dagen: het ligt er bezaaid met grote, felblauwe kwallen. Hoewel ze dit najaar massaler en groter dan ooit voorkomen, is er zeker geen reden tot paniek: de aangespoelde kwallen netelen niet bij mensen.

Het gaat om Zeepaddenstoelen, die ook wel eens Bloemkoolkwallen of Longkwallen genoemd worden, en die behoren tot de familie van de schijfkwallen. Het gebeurt wel vaker dat die in het najaar aanspoelen. Maar opvallend is dit jaar het uitzonderlijke formaat. Er worden heel wat joekels met een diameter van 40 cm gemeld, terwijl dat in andere jaren eerder varieert tussen 25 en 30 cm.

Afbeelding

Dit najaar zijn er ongezien veel meldingen van de Zeepaddenstoel (waarnemingen.be)

Het kan altijd nog spectaculairder: Zeepaddenstoelen kunnen een diameter tot 90 cm bereiken en wel 11 kilogram zwaar worden. In het voorjaar worden soms zulke gigantische exemplaren aangetroffen in Noord-Nederland. Het gaat dan om exemplaren die erin geslaagd zijn om hier te overwinteren. Dat is bijzonder, want alleen bij milde winters kan de kwal zich verder ontwikkelen. De kwallen produceren in het najaar larven, die uitgroeien tot overwinterende poliepen die dan in het voorjaar weer kwallen aanmaken.

Dat we nu aan onze kust momenteel veel exemplaren opmerken, heeft te maken met de stroming en de wind. Net als andere schijfkwallen, bewegen Zeepaddenstoelen zich voort met ritmische pulsaties van hun bolvormige hoed. Ze zijn niet snel of sterk genoeg om tegen de stroming in te zwemmen - en volgen de stroming van de zee veelal.

Afbeelding

De blauwe kwallen zorgen voor enige creativiteit op het strand van Bredene. (foto: Erwin Lauwers)

Dat ze groter zijn, heeft dan weer te maken met een groter aanbod van plankton. Waarom er meer plankton is, is moeilijker te verklaren. Dat kan afhangen van watertemperatuur, voedselaanbod, lichtintensiteit en stroming. Te verwachten is dat we met de klimaatverandering meer plankton, meer overwinterende kwallen en grotere kwallen zullen krijgen.

De hoed van de Zeepaddenstoel is witblauw, met een paarsblauw gelobde rand. De kwal beschikt over acht stevige, vergroeide mondlappen, waarmee deze kwal plankton kan vangen en het naar de mond kan brengen. Anders dan netelen Zeepaddenstoelen niet bij mensen. Onderaan de lichtblauwe hoed heeft de Zeepaddenstoelen namelijk geen tentakels. Aangespoelde kwallen zijn ten dode opgeschreven en drogen uit tot een velletje. Ze bestaan namelijk voor meer dan 90 procent uit water. 

Zin om meer te ontdekken tijdens je strandwandeling? Dan is dit boek een echte aanrader

Tekst: Hans De Blauwe, Strandwerkgroep
Foto: Erwin Lauwers, Michelle Permantier, waarnemingen.be