Vleermuis Charlotte 20 kilometer lang gevolgd met zender

Onderzoekers plaatsten in Broechem een zendertje op een Ingekorven vleermuis. Het dier werd nadien met behulp van verschillende antennes en wagens gevolgd tot in Herentals over een afstand van 20 kilometer. Bedoeling van het onderzoek was om na te gaan welke route de bedreigde Ingekorven vleermuizen volgen tussen hun zomerverblijfplaats en hun winterverblijfplaats.

Het onderzoek werd uitgevoerd door N8, in opdracht van provincie Antwerpen, samen met de Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt. De onderzoekers slaagden erin om de vleermuis - die Charlotte werd gedoopt - te volgen over het hele traject. Geen sinecure, als je weet dat zo’n Ingekorven vleermuis snelheden van wel 40 km/h kan halen en een zendertje slechts een bereik heeft van enkele honderden meters. 

We slagen er steeds beter in om de verblijfplaatsen van vleermuizen op te sporen. Maar waar nog relatief weinig over geweten is, is hoe vleermuizen zich over langere afstand verplaatsen, bijvoorbeeld tussen hun winterverblijfplaats en hun zomerverblijfplaats. Daarom waagden enthousiaste vrijwilligers zich aan een heuse achtervolging.

Afbeelding

De route van Charlotte levert boeiende inzichten over het belang van landschapselementen als hagen, waterlopen en bosgebieden voor vleermuizen.

De tocht leverde heel wat nuttige informatie op. Zo kwam aan het licht dat de vleermuis grote afstanden langs kleine en grote waterlopen vliegt. Dat vermoeden was er al langer, maar nu hebben we het ook kunnen aantonen. Verder vloog de vleermuis voornamelijk langs houtkanten en bomenrijen. Belangrijk bleken ook de kleine bosjes die de vleermuis tegenkwam. Die gebruikte ze als snackbar. Telkens werd in deze kleine stukjes natuur even halt gehouden om te jagen op insecten. Dit toont het belang aan van kleine natuurgebieden, bomenrijen en houtkanten in het landschap. In sommige gebieden zag je dat de vleermuis bijna letterlijk van de ene boom naar de andere vloog.

Tenslotte was verlichting een bepalende factor voor de vliegroute. Charlotte koos steevast de donkerste route. Om wegen over te steken koos ze plaatsen uit waar boomkruinen het licht van straatlantaarns dempten of waar straatverlichting ontbrak of stuk was.

Afbeelding

Hopelijk kunnen we met de opgedane kennis en de betrokken overheden aan de slag om de vleermuizen beter te beschermen. Dat is broodnodig, want 13 van de 21 vleermuizensoorten in België zijn bedreigd, ook de Ingekorven vleermuis. De beschikbaarheid van winterverblijfplaatsen en zomerverblijfplaatsen is noodzakelijk maar onvoldoende om het voortbestaan van deze wonderlijke dieren te verzekeren. Ze moeten namelijk ook van de ene plaats naar de andere geraken. Daarom is het belangrijk om bomenrijen en houtkanten te behouden of er nieuwe aan te planten. 

Tekst: Kris Boers en Sven Verkem, Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt en N8
Foto: Hugo Willockx