Vijf jaar natuurherstel werpt vruchten af in Beneden Dijlevallei

Het natuurgebied Beneden Dijlevallei is gesitueerd ten zuidoosten van de stad Mechelen. Centraal door het gebied loopt de meanderende Dijle. Er werden werken uitgevoerd in drie deelgebieden: Barebeekmonding, Mispeldonk en Cassenbroek. In het gebied streven we naar een open rivierlandschap. Op de zandige terreinen wisselen heide en heischrale graslanden af met een boomrijk landschap; dichter bij de rivier vinden we een struweelrijk landschap met schrale graslanden en moerasvegetaties. Er komen enkele bijzondere plantensoorten voor waaronder grote pimpernel, poelruit, blauwe knoop, echte guldenroede en kleine bevernel. 

Cassenbroek

In het deelgebied Cassenbroek richtten we ons op het klimaatrobuuster maken van de bossen op zandgrond, de stuifduinen begroeid met heide, de soortenrijke hooilandjes en het trilveen.
Een open zone met veel pitrus werd omgevormd tot een voedselarm ven, het Peerlaarven. Het ven werd ongeveer 2500 m² groot en heeft een gemiddelde diepte van 80cm, waardoor het bijna steeds water bevat. De oevers zijn zacht glooiend wat goed is voor de ontwikkeling van een oevervegetatie en natte heide. In een zone ten westen van het ven werden de stronken van de wilgen verwijderd en werd het strooisel verwijderd, waardoor er nu gemaaid kan worden.

Op de Krekelberg werd ingezet op het herstel van het laatste heiderelict op landduin van de gemeente Bonheiden. Iets meer dan 3 ha (6 voetbalvelden) werd geplagd (verwijderen van de humusrijke laag). In een deel van deze zone werden de stronken, jonge zomereiken en andere bomen behouden, in een ander werden ze verwijderd. 
In de zone waar niet geplagd werd (6ha), werden exoten (Amerikaanse vogelkers, Amerikaanse eik en krentenboompje) verwijderd. Het verwijderen van de exoten gebeurde handmatig en met een klein kraantje om de bosbodem zo weinig mogelijk te verstoren. De boszones zijn intussen in goede ontwikkeling met veel ondergroei van zomereik, lijsterbes en hulst. 

Op de Krekelberg werden ook twee nieuwe zitbanken geplaatst.

Mispeldonk

Mispeldonk is een gevarieerd natuurgebied met schrale graslanden, hooiweiden en heideterreintjes afgewisseld met vochtige loofbossen en doorsneden met houtkanten. We werkten voornamelijk aan heideherstel en herstel van schrale graslanden op landduin.
Op ‘De berg’ en Mispeldonkduin creëerden we een boomrijke heide door het kappen van lorken, het frezen van de bovengrondse delen van de stronken en te plaggen. In de zone waar niet geplagd werd, werden de aanwezige exoten (Amerikaanse vogelkers, krentenboompje, robinia en Amerikaanse eik) verwijderd. 

Aan de Dijleweg werden tenslotte twee poelen aangelegd met een diameter van ongeveer 15m en maximale diepte van 1,5 m. De zacht glooiende oevers zorgen voor een brede gradiënt tussen hoogwaterlijn (winter) en laagwaterlijn (zomer). Hierdoor wordt het geschikt habitat voor talrijke moeras- en waterplanten zo groot mogelijk. Ook voor amfibieën zijn deze schuine oevers belangrijk. 

Barebeekmonding

Dit deelgebied, gelegen aan de monding van de Barebeek in de Dijle, is een afwisseling van vochtige weilanden, ruigtes en akkers. Om het gebied nog interessanter te maken voor watergebonden fauna en flora werd hier voornamelijk ingezet op het creëren van vochtige graslanden, poelen en rietmoeras.
In het rietmoeras werden de stronken van een eerdere kap verwijderd zodat er minder snel opnieuw boomopslag aanwezig zal zijn. Twee stuwen werden geplaatst om de graslanden vochtiger te houden. Verder werden 2 poelen en een moeraszone gegraven. Een nieuw rolstoelpad door het gebied zorgt ervoor dat bezoekers optimaal kunnen genieten van dit stuk natuur, de uitzichten en de watergebonden vogels.

De werken werden uitgevoerd met de financiële steun van het Agentschap Natuur en Bos (Subsidie eenmalige werken), The North Face, Klean Kanteen, Timberland, gemeente Bonheiden en stad Mechelen.

Tekst: Kris Boers (Natuurpunt Beheer)