Moeder Natuur als chef-kok

Moestuiniers leveren een zware strijd met “onkruid” om hun groenten groot te krijgen. Maar wist je dat een groot deel van die spontaan opschietende kruiden ook goed bruikbaar zijn in de keuken? Bij Natuurpunt kan je dit lekkers uit het wild leren herkennen.

In het binnenterrein Donderberg in Laken werd op 11 mei een ontspannende wandeling gecombineerd met educatieve uitleg over eetbare wilde planten. Het gaat om een gebied tussen twee straten die als één van Brussels laatste geheimen wordt aanzien, maar dreigt te verdwijnen om plaats te maken voor een school en verschillende woningen. Met deze wandeling wilde Natuurpunt Brussel dit uniek stukje natuur in de stad laten zien en anderzijds uitleg gegeven over hoe verschillende wilde planten kunnen gebruikt worden. Doordat mensen “onkruid” als nuttig ervaren, komen ze dichter bij de natuur.

Natuurpunt Brussel is niet de enige afdeling die zich richt op eetbare planten. Natuurpunt Educatie heeft zelfs een cursus Giftige en eetbare planten uitgewerkt die dit jaar nog wordt gegeven in Kapellen, Herselt en Hasselt. Wil je nog verder gaan en overleven op wilde planten, dan kan je een Bushcraft-weekend doen.

Dit betekent niet dat we de natuur als supermarkt moeten beschouwen. We wonen in Vlaanderen met te veel mensen op een kleine oppervlakte, waardoor massaal plukken in natuurgebieden geen goed idee is.

Onkruid in bermen en tuinen kan je dan weer wel perfect opeten. Je kan op die manier de ongewenste kruiden in je tuin een beetje terugdringen. Het gaat om zeer algemene soorten zoals Zevenblad, Grote brandnetel, Hondsdraf, dovenetels, Gewone smeerwortel, weegbree en zelfs Kleefkruid. Sommige werken prima in een slaatje, andere zijn perfect eetbaar gekookt, en het merendeel is bruikbaar voor thee. Bij de Vereniging voor ecologisch tuinieren (Velt) schreven ze hier een boek over, om moestuiniers te motiveren om op vriendschappelijke voet te leven met onkruid. Voor de liefhebbers van alcohol, kan er zelfs gin gemaakt worden.

De jonge scheuten van Japanse duizendknoop kunnen verwerkt worden zoals rabarber. Foto Marie-Rose Buyst

Soms kan het veelvuldig eten zelfs helpen bij de bestrijding van invasieve exotische soorten zoals Japanse duizendknoop. Vorig jaar werd door Natuurpunt Gent een oproep gedaan om zoveel mogelijk jonge scheuten te plukken langs de Schelde, waarvan dan duizendknooptaart werd gemaakt. De smaak van Japanse duizendknoop doet denken aan Rabarber, maar is minder zuur en bitter en dus een uitstekend alternatief. Japanse duizendknoop is een zeer hardnekkig woekerende plant die zich snel uitbreidt via stengelfragmentjes die nieuwe planten kunnen vormen. Daardoor wordt bij het maaien van bermen de plant steeds verder over de berm verspreid. De enige manier om de uitbreiding in te dijken is door de bovengrondse delen handmatig af te snijden waarna de bodem wordt afgedekt met een dichte, donkere plastic folie die gedurende enkele jaren ter plaatse blijft. Meermaals maaien per seizoen kan ook, maar dan moet het maaisel verbrand worden en de maaimachine ontsmet. In plaats van te verbranden kunnen de gemaaide delen ook gebruikt worden als ingrediënt voor een lekker dessert. If you can’t beat it, eat it!

Tekst: Simon Degryse & Roosmarijn Steeman, Natuurpunt
Foto's: Marcel Bex & Marie-Rose Buyst
De Standaard berichtte over de Brusselse culinaire wandeling