Kolonies Aziatische lieveheersbeestjes nemen hun intrek in je huis

Nu de winter voor de deur staat, trekken heel wat diersoorten naar warmere oorden. Dat is voor lieveheersbeestjes niet anders. Zij gaan echter van buiten naar binnen om te overwinteren, en vooral de exotische Aziatische lieveheersbeestjes deden dat de afgelopen dagen massaal. De soort is een geduchte vijand voor de inheemse lieveheersbeestjes, die de afgelopen jaren een flinke knauw gekregen hebben.

Aziatische lieveheersbeestjes kunnen in grote zwermen voorkomen, zeker nu het kouder wordt. Wanneer de winter aanbreekt gaan ze namelijk in groten getale op zoek naar lichtgekleurde en warme oppervlakken zoals de betonmuren van een bunker of de gevelbepleistering van een huis. Zulke gebouwen lijken als alleenstaande objecten langs de horizon immers sterk op hun natuurlijke omgeving in Azië, waar zuidelijk gerichte rotsen hun favoriete wriemelplaatsen zijn. Bovendien zijn gevels makkelijk bereikbaar: de exoten zijn vaker op geürbaniseerde plaatsen als tuinen en parken te vinden dan in natuurlijke gebieden.

Afbeelding

Als ze niet binnengeraken, tref je lieveheersbeestjes vaak aan op de gevel van je huis, een omgeving die lijkt op de zonbeschenen rotspartijen waar ze van nature wriemelen. (foto: Melanie Bateman)

Lieveheersbeestjes zijn nuttige dieren, want ze zijn belangrijke natuurlijke vijanden van verschillende soorten plaaginsecten. Net daarom werden Aziatische lieveheersbeestjes bij ons ingevoerd en uitgezet als bestrijder van bladluizen in serres. Maar een lieveheersbeestje heeft maar een klein gaatje nodig om van in een serre in de vrije natuur te geraken, en na een eerste waarneming in 2001 in Gent verspreidde de soort zich razendsnel over heel Vlaanderen. Intussen weten we dat ze ‘invasieve exoten’ zijn en een bedreiging vormen voor onze inheemse lieveheersbeestjes.

Onze inheemse lieveheersbeestjes hadden al te kampen met een afname van geschikte leefgebieden en toen de Aziatische soort zich ook nog eens begon te voeden met hun eitjes en larven door een tekort aan bladluizen, was het hek helemaal van de dam. Momenteel staan niet minder dan 31 procent van de inheemse soorten op de Rode Lijst en dreigen ze op termijn uit te sterven. Toch dragen de Aziatische lieveheersbeestjes niet alle schuld: ook ander factoren als klimaatsverandering, het gebruik van pesticiden en een verminderde kwaliteit van het leefgebied dragen daartoe bij.

Om de Belgische lieveheersbeestjes te ondersteunen, is de bescherming van de natuurlijke habitats (onder andere moerasgronden, weilanden en heidevlakten met een warmer klimaat, vooral in het noordoosten van het land) cruciaal. In stedelijke, aangeplante parken of tuinen is het dan weer van belang om te kiezen voor inheemse bomen- en plantensoorten: in zulke omgevingen zullen ze gemakkelijker aan voedsel en een overwinterplaats geraken. 

Voor de mens zijn de inheemse, noch de uitheemse soorten gevaarlijk. Ze zijn niet giftig en brengen geen ziektes over. De ronde kevertjes zullen hoogstens eens knabbelen aan je huid, maar dat geeft je slechts een kriebelend gevoel. Wel kunnen ze soms ‘reflexbloeden’ wanneer hun rust verstoord wordt. In dat geval scheiden ze een gele vloeistof af die vlekken kan maken op je kleren en die eerder onaangenaam ruikt.

Wil je zeker zijn dat je huis zwermbestendig is? Maak dan alle kieren of spleten waar ze zich eventueel tussen zouden kunnen wurmen dicht met strips en zorg voor muggenramen. Zitten ze al binnen? Vermijd dan het gebruik van pesticiden. Die zijn schadelijk voor het milieu en de gezondheid, en in dit geval onpraktisch en niet efficiënt door de harde dekschilden van de kevertjes. Wil je ze toch per se verwijderen? Gebruik dan een stofzuiger met een nylonkous in de buis. Zo kan je ze opzuigen en daarna buiten weer vrijlaten.

Tekst: Tim Adriaens, Lieveheersbeestjeswerkgroep Coccinula & Erin De Wolf, Natuurpunt
Foto: Wesley Poelman & Melanie Bateman