Bloemenpracht in Dalemhof overtreft onze stoutste dromen!

In 2020 kocht Natuurpunt Leuven in de vallei van de Molenbeek aan het kruispunt van Dalemhof en de Oaselaan in Leuvens Korbeek-Lo enkele verwaarloosde hooilanden. Dit waardevolle moerasgebied is het hele jaar rond door en door nat en dus voor de moderne landbouw ongeschikt. Voor natuurontwikkeling en natuurherstel is een dergelijk kwelgebied echter uitermate interessant. Vol verwachting besloten we de schouders eronder te steken.

De bloemenpracht na drie jaar beheer van Dalemhof overtreft onze stoutste dromen!

Bij een eerste terreinbezoek viel de overvloedige aanwezigheid van Bosbies, Moeraszegge en Koninginnekruid op. Vooral de laatste soort duidt op verruiging, die toeslaat wanneer er jarenlang niet wordt gehooid. Hier en daar probeerde een schuchtere Dotterbloem nog in bloei te komen.

De aanwezigheid van de - nochtans onopvallende - Veldrus echter, verraadde dat er zoveel meer mogelijk was. Veldrus is een typische soort die voorkomt in de meest soortenrijke Dottergraslanden, de typische weelderige bloemrijke natte graslanden van weleer.

Een eerste maaibeurt in de winter zorgde ervoor dat we met een propere lei de lente in konden gaan. Daardoor kregen in de open plekken bepaalde soorten uit de zaadbank weer het licht en de ruimte die nodig is om te kunnen kiemen, te groeien en … te bloeien.

Met de hulp van veel helpende handen werd een regime van twee maaibeurten per jaar (één in juni, één in september) opgestart. De professionele terreinploeg nam het maaiwerk op zich, waarna talrijke vrijwilligers het maaisel afvoerden. Naast het tiental vaste vrijwilligers die elke derde zaterdag van de maand de handen uit de mouwen steken, kwam er ook hulp van verschillende scholen en bedrijven.

Een korte stand van zaken:

DE BLOEMEN

De Dotterbloemen zijn ondertussen weer mooi tot bloei gekomenen en de wat zeldzamere Knolsteenbreek breidt zich vrolijk uit naast Moerasrolklaver, Veldlathyrus, Grote ratelaar, Kale jonker, Pinksterbloem, Watermunt…

Absolute blikvanger echter is de Echte Koekoeksbloem (Lychnis flos-cuculi) die het hooiland in een prachtige roze mantel tooit. Deze prachtige bloemen zijn niet alleen een streling voor het oog, ze zijn ook nuttig, zeg maar noodzakelijk voor het overleven van talrijke kleine diertjes zoals dagvlinders.

DE INSECTEN

Het belang van de aanwezigheid van bepaalde planten voor de dierlijke biodiversiteit kan niet genoeg onderstreept worden. Zo dient Pinksterbloem als voedsel voor de rupsen van het Oranjetipje, is de rups van het Icarusblauwtje afhankelijk van Moerasrolklaver en legt de Koninginnepage haar eitjes heel graag op de Kleine watereppe. Zonder deze waardplanten geen rupsen, geen vlinders.

En ook nectarplanten zijn essentieel. De eerder vermelde Echte Koekoeksbloem, de Kale jonker en de Knolsteenbreek leveren de volwassen vlinders het voedsel dat ze nodig hebben om voor nieuw nageslacht te zorgen en zo de natuurlijke kringloop van het leven in gang te houden.

Dankzij de stabiel beheerde waterstand in het gebied voelt ook de Weidebeekjuffer zich thuis.

DE GROTERE DIEREN

Al deze ongewervelden staan op het menu van amfibieën, reptielen en vogels.

Dalemhof biedt als kwelgebied voor vele soorten het geschikte leefmilieu. De Alpenwatersalamander en de Groene Kikker profiteren mee van de stabiele waterstand én het zuivere kwelwater. Op iets minder natte stukken in het gebied heeft de Levendbarende Hagedis het naar zijn zin. Op de natste stukken, tussen het Riet, leiden de Kleine Karekiet en de Watterral hun verborgen levens.

Sinds kort kun je de aanwezigheid van de in Dalemhof aangetroffen soorten op de voet volgen via de specifieke locatie op Waarnemingen.be.

GEEN OVERSTROMINGEN, WEL KWELWATER!

Maar laten we niet vergeten dat we hier te maken hebben met een kwelgebied. Dit betekent dat naast het beheer door de vele helpende handen, ook de aanvoer van basenrijk kwelwater een absolute noodzaak is om de aanwezigheid van al deze zo van elkaar afhankelijke soorten in stand te houden.

Het spreekt voor zich dat we de unieke flora en fauna in Dalemhof niet mogen verliezen. Dit gebied in de vallei van de Molenbeek heeft de neiging regelmatig te overstromen met vervuild, zuur en voedselrijk water van de Molenbeek. Deze vermesting of eutrofiëring is nefast! We pleiten ervoor dat de Provincie Vlaams-Brabant, beheerder van de waterloop, hier rekening mee houdt. De tijdelijke overstromingen moeten op andere plaatsen plaats kunnen vinden, waar ze de natuur minder schade berokkenen, maar bovenal moet er preventief gewerkt worden door ontharding. Ontharding zorgt voor meer infiltratie van regenwater langs het hele stroomgebied van de Molenbeek, en zal dus het verdrogen van de voor het kwelgebied noodzakelijke bronnen tegengaan.

Benieuwd welke nieuwe soorten we de komende jaren in Dalemhof nog zullen verwelkomen. We blijven ondertussen verder werken. Wie hier graag ook zelf een handje komt toesteken, kan hier iedere derde zaterdagvoormiddag van de maand terecht. We starten telkens om 9u.